نخ فرش دستباف

بافندگان عزیز فرش دستباف میدانند که مناسبترین پشم برای نخ فرش دستباف، پشم ایرانی است که به دلیل :
الف : جعد بالا و برگشت پذیری الیاف حتی اگر ماهها پایه مبل و سایر وسایل روی آن باشد به محض برداشتن، ظرف چند ساعت به حالت اولیه برگشته و هیچ اثری بر جای نمی ماند .
ب : نخ تولیدی از پشم ایرانی می تواند ساعتها در رنگ گیاهی جوش بخورد بدون آنکه حالت نمدی پیدا کند و  این موضوع در مورد حتی گرانترین نخهای پشم خارجی امکان پذیر نمیباشد. به دلیل محسنات فوق الذکر نخهای نازک (نمره  15 تا 20متریک ) این شرکت برای بافت  فرشهای ممتاز قم ، اصفهان،تبریز..... استفاده می شود .

نخ از پشم ایرانی شامل:

نخ شانه شده ( تک گل ) اولین نخ شانه شده ایرانی مناسب رنگرزی گیاهی و بافت فرشهای فوق العاده مرغوب 7 رج به بالا		نخ ایرانی شانه نشده از نمره 3 تا 15 متریک عرضه می گردد. این نخ به دلیل صافی و یکنواختی مناسب ترین نخ برای فرشهای کمتر از 50 رج می باشد.

ب) نخ از پشم خارجی

نخ از پشم خارجی شامل:

مارک سبز نخ بسیار سفید از 100% پشم خارجی نرم در نمرات 7 تا 17 قابل عرضه است.

مارک آبی 100% از پشم خارجی سفید در نمرات 7 الی 17 قابل عرضه است.

آراز نخ آراز از 100% پشم خارجی نرم و سفید از نمرات 7 الی 17 قابل عرضه است.

یاس این نخ از تاپس 100% خارجی نرم و سفید از نمره 7 تا 17 قابل عرضه است.

ج) نخ از تاپس مرینوس

نخ از تاپس مرینوس شامل:

مارک قرمز از تاپس مرینوس در نمرات از 7 تا 20 بصورت بوبین یا کلاف قابل عرضه است.

مارک استرالیا از تاپس مرینوس بسیار مرغوب استرالیا تولید می گردد. در نمرات 7 تا 20 متریک قابل عرضه می باشد.

مارک قرمز یاس از تاپس مرینوس در نمرات 7 تا 20 متریک عرضه می گردد.

نخ سه لا رنگی این نخ با پشم مرینوس تولید می شود و با رنگهای CIBA ساخت سوئیس در بیش از 120 رنگ عرضه می گردد. نمره این نخ 15 سه لا می باشد که عمدتا برای بافت فرشهای اصفهان و نائین مورد استفاده قرار می گیرد.

مراحل تبدیل پشم به خامه قالی بافی(نخ پشمی)

مرحله سرت کردن: مشخصات پشم به محل پرورش، نژاد و طرز تغذیه گوسفند بستگی دارد و همچنین پشمهای قسمتهای مختلف بدن گوسفند از لحاظ کیفیت و ظرافت یکسان نیست و آنجه در جنوب خراسان متداول می باشد به شرح ذیل می باشد:

الف) پشم سفید درجه یک: این نوع پشم شامل کل پشمهای سفید بدن گوسفند و بدون در نظر گرفتن پشمهای دست و پای حیوان می شود.

ب) پشم سفید درجه دو: این نوع پشم شامل پشمهای سفید دست و پای حیوان و پشمهای سفید الیاف کوتاه می باشد.

ج) پشم الوان: مخلوطی از پشم های سیاه و قهوه ای شتری و خاکستری و سایر رنگها می باشد.

د) پشم شکری «کبود»: پشمهایی که کمی تیره از پشمهای سفید باشند در این رده قرار می گیرند.

هـ) پشم مشکی:چنانچه درصدبیشترپشمهای موردسرت مشکی باشندآنهارا در این طبقه قرار میدهند.

مرحله حلاجی و شستشو:

پس از طبقه بندی پشم هر قسمت از پشم تفکیک شده و با دست و یا ماشین حلاجی می شود. و بعد شسته می شوند و بعد خشک می کنند و شستشوی پشم در روی بدن حیوان به صورت ابتدایی با آب ساده و یا با آب و صابون در داخل رودخانه و یا حوضچه های معمولی صورت می گیرد و به اصطلاح به آن گرده شور می گویند.

مرحله ریسندگی: بعد از اینکه پشم تمیز شد و برای اینکه الیاف حلاجی شده به صورت های محکمی تابیده و جهت مصرف در قالیبافی و یا جاجیم و گلیم و غیره در آید نیاز به رسیدن دارد و در قدیم و حالا کمتر ریسندگی به وسیله دست صورت می گرفت.

دین صورت بود که پشم آماده شده را بوسیله ابزار چوبی به نام دوک می ریسیدند و نحوه عمل بدین ترتیب بوده است که پشم به صورت کلافهای روی مچ دست قرار داده در این حالت شخص ریسنده پشم را به تدریج از مچ دست به سمت دوک به مقدار زیاد باز نموده و به صورت نخ نیم تاب در آورده و با چرخ دادن دوک و با شیوه خاصی به تدریج پشم نیم تاب را به سر دوک هدایت کرده و در اثر گردش دوک پشم تاب لازم را یافته و به نخ تبدیل شده و به دور دوک پیچانده می شود.

پشم ریسی ماشینی: پشم شسته و خشک شده را که ابتدا به نسبتهای لازم مخلوط آب و روغن روی آن پاشیده اند پس از حدو 12 ساعت توسط دستگاه حلاجی زده شده و در دستگاه کاردنیک(کرمیل) که کار به نظم کشیدن الیاف پشم و تبدیل پشم طی مراحل به صورت اتوماتیک به نخ تبدیل می شود.

نمره پشم با یکی از عوامل درجه بندی، نمره پشم است. نمره پشم به ظرافت و طول الیاف آن بستگی دارد.

پشم یا کرک بره: ظریف ترین پشم از بره جوان هشت ماه چیده می شود که کیفیت بسیار لطیف و عالی دارد و شش ماه بعد در 14 ماهگی پشم گوسفند قویتر و ضخیم تر می شود و بدین ترتیب هرچه گوسفند مسن تر شود کیفیت پشم آن نا مرغوب تر خواهدشد.

پشم قوچ: پشمی است که ضخامت و کلفتی آن از حد معمولی بیشتر است.

پشم میش: پشمی که در آن تارها یا یکدست یا مخلوط است.

 خصوصیات فیزیکی پشستحکام کشش تا حد پارگی پشم در شرایط خشک 7/1-1 گرم بر دینر و این استحکام در حالت خیس6/1-8/0 گرم دینر می باشد.

تأثیر حرارت:
اگر پشم برای مدت زیادی در صد درجه سانتی گراد حرارت داده شود از استحکام آن کاسته شده و حالت نرمی و لطافت خود را از دست می دهد و. در حرارت 130 درجه سانتی گراد تجزیه شده و به زردی می گراید.و در 300 درجه سانتی گراد سوخته و کز می کند. پشم در مجاورت با شعله سوخته و از خود بوی پر یا موی سوخته می دهد و در اثر دور کردن شعله سوختن پشم متوقف می گردد.

تأثیر نور آفتاب:
کراتین پشم تحت تأثیر نور آفتاب تجزیه شده و گوگرد پشم نیز به اسید سولفوریک تبدیل گردیده و سبب تغییر رنگ پشم و خشن شدن آن در زیر دست شده و از استحکام آن کاسته می شود.

تأثیر اسیدها:
پشم در اسید سولفوریک داغ به طور کامل تجزیه می گردد، در اسید نیتریک نیز پشم را اکسید کرده و به آن صدمه می زند ولی پشم در مقابل سایر اسیدها مقاوم است.

تأثیر قلیایی ها:
کراتین پشم در مقابل مواد قلیایی حسا بوده و در سود سوز آور حل می شود.
شستشو و عملیات تحمیکی پشم در محیط قلیایی باید ملایم و با دقت انجام گیرد و حتی اگر سود غلیظ و داغ باشد باعث صدمه دیدن پشم و زردی ان می شود. مواد قلیایی ضعیف مثل آمونیاک، بوراکس و فسفات سدیم تأثیر سوء زیادی روی پشم ندارند.

تأثیر مواد احیاء کننده:
مواد احیاءکننده باندهای دی سولفید موجود در لیف پشم را می شکنند.

تأثیر رطوبت: پشم بیش از هر چیز دیگری به آسانی رطوبت را جذب نموده و به راحتی نیز آن داغ و بخار در مدت کوتاهتری روی لیف پشم اثر گذاشته و از استحکام آن می کاهد.
الیاف پشم دارای شفافیت و درخشش طبیعی است که با توجه به نوع و خصوصیات آن متفاوت می باشد. شفافیت لیف بستگی به فرم و طبیعت لیف و میزان انعکاس نور از سطح لیف دارد به طور مثال پشم گوسفندان نژاد انگلیسی لینکن ولیستر به نسبت منعکس نمودن نور حالت شفافیت و باقی ابریشم را دارد و رنگ پشم گوسفندانی که معمولاً برای تولید پشم پرورش داده می شوند سفید می باشد.